Rolex is misschien een van de weinige bedrijven in de wereld die profiteert van de unieke positie om een catalogus vol iconische producten te hebben. Het is een bedrijf dat geliefd is met passie en gehaat met de tegenovergestelde gevoelens. Het is een bedrijf dat de merkbekendheid over de hele wereld heeft overtroffen. Iedereen, en ik bedoel IEDEREEN, kent Rolex. Er zijn veel dingen die kunnen worden gezegd, maar een onbetwistbaar feit is dat Rolex consequent mooie horloges produceert die de maatstaven van de industrie zijn. Van de DateJust en de Day-Date, tot de professionele horloges die zijn ontwikkeld als instrumenten voor een specifieke taak, zoals de vroege Explorers en de Turn-o-graph, die hebben geleid tot de oer-Submariner, de GMT Master en de Milgauss en later de Cosmograph (Daytona) en ten slotte de Sea-Dweller en de Explorer II. Stuk voor stuk legendes in hun respectieve categorie tussen andere modellen van concurrerende merken.
Het echte grote probleem voor mij – en ik denk voor bijna iedereen die actief in de markt is voor een Rolex-horloge – is hoe je kiest. Welk model moet ik kopen? Afgezien van het budget denk ik dat het aankomt op je esthetische criteria en natuurlijk op de unieke charme van elk model. Met al deze en waarschijnlijk nog veel meer overwegingen in mijn achterhoofd, koos ik voor de Rolex Explorer Ref. 214270, voor mij het archetypische Oyster professionele horloge. Onlangs heeft Rolex het model vernieuwd, met behoud van hetzelfde referentienummer, maar met kleine maar zeer belangrijke veranderingen – een nieuwe horlogeversie die we de Mk2 zullen noemen. Daarom zal ik in deze review mijn horloge als referentiepunt gebruiken en natuurlijk analyseren wat de verschillen zijn en wat ik ervan vind. Maar eerst gaan we terug in het verleden, voor een kleine geschiedenisles…
De geschiedenis van de Rolex Explorer
Het ontstaan van het Oyster automatische horloge begon in de jaren 1920, toen Hans Wilsdorf (oprichter van Rolex) zich realiseerde dat gebruikers gemakkelijk konden vergeten de kroon van hun horloges met handmatige opwinding naar beneden te schroeven, met als gevolg dat er water in de kast zou komen. De oesterbehuizing en de kroon hadden een nieuw onderdeel nodig om te worden geperfectioneerd. Het patent voor het automatische horloge was in handen van de Harwood fabriek in de jaren 1920, dus Rolex moest het automatische horloge produceren op basis van een geheel nieuw concept. Dit viel samen met het feit dat de Harwood Company uit de handel stapte vanwege slecht management. De timing was perfect en Rolex ging verder met het overnemen van de basis 360-graden automatische opwindrotor die het uurwerk dikker maakte dan normaal. De oplossing was een gebogen kast-rug, om het kaliber te kunnen plaatsen. De Bubbleback was geboren.
De echte Rolex Bubbleback horloges werden geproduceerd van 1933 tot 1955 en het was, op grotere schaal, wat Rolex maakte zoals we het vandaag de dag kennen – aangezien het gebaseerd was op de werkelijke formua die een hermetische constructie (kast en kroon) combineert die het betrouwbare automatische uurwerk perfect beschermt tegen externe elementen. Deze serie horloges had vele configuraties en deelde de ethos van het bedrijf voor een betrouwbaar, waterdicht en robuust horloge, dat dankzij het automatische kaliber, de hele tijd door de gebruiker kon worden gedragen. De variabiliteit van de Bubbleback was verbazingwekkend. Er waren meer dan zeventig modellen volgens de literatuurgegevens van Rolex. Zes generaties in totaal, 6/7 kast en caseback types, 11 soorten minuten- en secondewijzers, zes soorten bezel en meer dan 100 soorten wijzerplaten.
De legende van de Bubbleback bezorgde Rolex een reputatie bij het publiek. Dit, en het feit dat het bedrijf een pionier was in product placement via de media, creëerde de halo die zijn naam omringt, zelfs vandaag de dag. Al vrij vroeg (1927) was er de oversteek van het Engels Kanaal door een jonge Engelse zwemster genaamd Mercedes Gleitze. Zij droeg om haar nek een Rolex Oyster en het horloge was aan het einde van de 10 uur durende zwemtocht nog steeds perfect in orde. Om deze prestatie te vieren, publiceerde Rolex een paginagrote advertentie op de voorpagina van de Daily Mail, waarin het succes van het waterdichte horloge werd geclaimd. Het overvliegen van de Everest in 1933 (bemanning met Rolex Oysters) en de connectie van het bedrijf met de snelheidsduivel sir Malcolm Campbell waren belangrijke publieke stimulansen. Het was echter de poging van de mensheid om de hoogste top van de wereld te bedwingen die de echte wereldwijde gebeurtenis was die het bedrijf nodig had, om aan de wereld te bewijzen hoe superieur Rolex-horloges waren. Rolex wist dat zijn horloges betrouwbaar en nauwkeurig waren, maar door ze uit te geven aan verschillende expedities, slaagde het bedrijf erin om ze te testen in vijandige omstandigheden – en tegelijkertijd te profiteren van een grote bekendheid.
Nu betreden we het Explorer-tijdperk. Voor mij een zeer belangrijk, misschien wel het belangrijkste Oyster Professional horloge dat het bedrijf ooit heeft geproduceerd, omdat het een duidelijke scheidslijn markeert tussen de horloges uit het verleden en de Rolex die we nu kennen. Rolex ondersteunde de Himalaya-expedities sinds 1933, en later ook de Everest-expedities. Rolex was altijd al de officiële supporter, en zij voorzagen elk verkennend team van hun polshorloges. Rolex was echter niet de enige supporter: er wordt gezegd dat toen Edmund Hillary de top van de Everest beklom, hij een horloge droeg van het Britse bedrijf Smiths. Maar wat Tenzing Norgay droeg was inderdaad een Explorer (Ref. 6098).
De Everest Expeditie in 1953
De Explorer was gebaseerd op de reeds bestaande en robuuste Bubbleback-serie horloges, die door Rolex werd aangepast voor de meer gewaagde klanten. In 1952 waren de referenties 6098 en 6150 (beide met het A296 uurwerk) in feite de eerste prototype-horloges die door bergbeklimmers werden gebruikt; het waren horloges met witte wijzerplaten en bladvormige wijzers, die de naam Explorer nog niet droegen. In 1953 werden deze modellen de referenties 6298 en 6350, toen ze werden uitgerust met de typische Explorer-type 3-6-9 wijzerplaat en later met de Mercedes wijzers. Voordat Hillary en Norgay de Everest beklommen, gaf Rolex hun horloges niet de naam Explorer. Hoewel Rolex het handelsmerk Explorer in januari 1953 registreerde, kreeg de Explorer zijn naam nadat Hillary en Norgay de Everest hadden beklommen en “Explorer” begon te worden toegevoegd op de Ref. 6350, aan het einde van 1953.
Een Rolex 6098 – Pre-Explorer
De Rolex Explorer Ref. 6350 was speciaal bedoeld voor Explorers: het had een zeer goed afleesbare wijzerplaat (het bepalende kenmerk van het model), de kast was ook versterkt en het uurwerk gebruikte speciale smeermiddelen, waardoor dit horloge functioneel was tussen -20° C en +40° C. Het werd een jaar gemaakt en toen vervangen door de Ref. 6150, die in 1959 werd stopgezet en vervangen door Ref. 6610, die bijna hetzelfde was, behalve dat de achterkant platter was, omdat de nieuwe referentie het nieuwe Calibre 1030 gebruikte. Het was een 36mm horloge, waterbestendig tot 50m.
De Explorer Ref. 1016, geïntroduceerd in 1963, is zeker de beroemdste uitgave, met de langste productieperiode van alle Explorers, totdat Ref. 14270 hem verving in 1989. Onnodig te zeggen dat het dit model is dat de meeste mensen associëren als de archetypische Explorer. De Rolex Explorer Ref. 1016 lag heel dicht bij de oudere Ref. 6610 in termen van ontwerp en technische inhoud. Het kende twee productieperiodes. Tijdens de eerste productiefase, die duurde tot ongeveer 1971, was het uitgerust met het Calibre 1050. Daarna verving Rolex het Calibre 1050 door het modernere Calibre 1570 en verhoogde het de waterdichtheid van 50m naar 100m.
De in 1989 gelanceerde Rolex Explorer Ref. 14270 verraste verzamelaars, omdat het het pure gereedschap / utilitaire karakter van de 1016 achter zich liet, door met succes over te stappen naar een meer formeel resultaat, waardoor het moderner en verfijnder werd (net als de rest van de Rolex-collectie). De kast was anders, was steviger en iets dikker, maar behield de 36mm diameter. De glanzende zwarte wijzerplaat en de witgouden 3-6-9 indexen gaven aan het model een grotere veelzijdigheid en maakten het geschikt in elke situatie. De comfortabele Oyster armband bleef ook (met massieve schakels) maar het plexiglas werd vervangen door een saffier kristal en het uurwerk was nu het sneller kloppende Calibre 3000.
In 2001 verving Rolex de 14270 door de nieuwe Rolex Explorer Ref. 114270, die het kaliber 3130 had. Op deze uitzondering na, was het hetzelfde horloge als de vorige referentie. De grootste verandering in de familie kwam in 2010, toen Rolex tijdens Baselworld de Ref. 214270. De kast werd groter, met 3mm meer (nu 39mm), wat ertoe leidde dat veel Rolex-enthousiastelingen stelden dat het model zijn klassieke proporties verloor. De Oyster band was nu rondom massief (inclusief de eindknopen) en het uurwerk was het Calibre 3132, een in-house zelfopwindend mechanisch uurwerk met een grotere grondplaat, Parachrom haarveer en Paraflex schokdempers, die een grotere weerstand tegen schokken en extreme omstandigheden bieden. Het uurwerk slaat met 28.800 tpm en heeft een gangreserve van 48 uur. De 3132 is een gecertificeerde chronometer, een aanduiding die is voorbehouden aan precisie horloges die met succes de Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres (COSC) tests hebben doorstaan. Onlangs introduceerde Rolex een herziene Explorer, maar behield hetzelfde referentienummer.
De 2016 Rolex Explorer 214270 Mk2
In het belang van het artikel zal ik de vorige Explorer 214270 aanduiden als de Mk1 en de 2016 editie van de 214270 als de Mk2. Brice heeft hier al een voorproefje gegeven van de nieuwste reïncarnatie van het model, maar ik zal proberen een meer hands-on en persoonlijke kijk te geven, te beginnen met de gelijkenissen. De horloges zijn verhoudingsgewijs precies hetzelfde. Ze zijn beide 39 mm in diameter, met een zeer slank profiel dat een zeer comfortabel gevoel geeft. De robuuste Oyster kast van de Explorer is gegarandeerd waterdicht tot een diepte van 100 meter (330 voet). Hij is gemaakt van een massief blok corrosiebestendig 904L staal. Uitgerust met het Twinlock dubbel waterdicht systeem, schroeft de opwindkroon stevig tegen de kast. Het kristal is gemaakt van vlak en krasvast saffier.
De Rolex Explorer 214270 Mk1
Deze klassieke variant van de oyster kast is, voor mij, een van de best ontworpen koffers aller tijden – en eigenlijk, zelfs de grote Gerald Genta beschouwde het als een meesterwerk. De vloeiende lijnen, de licht gebogen lugs, de manier waarop hij de pols omsluit en het feit dat hij er prachtig uitziet met de armband, maar ook met leren en NATO-banden, maakt het tot een stukje design, wat horloges betreft, dat heel moeilijk te overtreffen is. Het is voor mij de definitieve en klassieke Rolex-horlogekast, die doet denken aan de iconische Rolex Oyster professionele kasten uit het verleden, samen met de Milgauss en de onlangs geïntroduceerde Air-King.
De 2016 Rolex Explorer 214270 Mk2
Beide Rolex Explorer 214270 Mk1 en Mk2 delen het shame 3132 kaliber. De Superlative Chronometer certificering, onlangs opnieuw gedefinieerd door Rolex, dekt de Explorer sinds 2015. Deze exclusieve aanduiding getuigt ervan dat het horloge met succes een reeks tests heeft ondergaan die door Rolex zijn uitgevoerd volgens zijn eigen normen, waarvan wordt gezegd dat ze de klassieke normen en standaarden voor horlogemakers overtreffen. De certificering is van toepassing op het volledig geassembleerde horloge, na het omhulsel van het uurwerk, en garandeert superieure prestaties op de pols in termen van precisie, gangreserve en waterdichtheid. De nauwkeurigheid van een Rolex Superlative Chronometer na omhulling is van de orde van -2/+2 seconden per dag, of meer dan twee keer die van een officiële chronometer (COSC gaat voor -4/+6 seconden per dag). De Superlative Chronometer-status wordt gesymboliseerd door het groene zegel dat bij elk Rolex-horloge wordt geleverd en gaat gepaard met een internationale garantie van vijf jaar.
Hierbij moet ik opmerken dat Rolex, door het horloge uitgebreid te controleren nadat het kaliber is omhuld, duidelijk een alternatief biedt voor de METAS-certificering die door zijn grootste tegenstander, Omega, wordt geleverd. Bovendien moet worden benadrukt dat elke Rolex met het groene zegel (een recente verandering gebeurde in juli 2015) niet alleen een garantie van 5 jaar en een service-interval van 10 jaar heeft, maar ook is getest volgens de nieuwe normen van Rolex. Mijn Explorer, die ik na juli 2015 heb gekocht, heeft in een periode van een maand 6 seconden verdiend. Ja, u hebt dit goed gelezen: +6 seconden over een periode van 30 dagen – en dat betekent een dagelijkse afwijking van +0,2 seconde per dag. Dat is een buitengewoon cijfer voor een mechanisch kaliber.
Detail – De wijzers van de 2016 Rolex Explorer 214270, langer dan voorheen
De Rolex Explorer 214270 Mk1 heeft dus exact dezelfde kast, armband en kaliber als de Mk2. Ze verschillen echter op twee gebieden, die nogal hot topics waren op diverse forums over de hele wereld. Het eerste is de wijzerplaat en het tweede zijn de wijzers. De Rolex Explorer 214270 Mk2 grijpt terug op zijn vroege instrument roots door de introductie van 3-6-9 indexen gevuld met lichtgevende verf, een primeur sinds de Ref. 1016 (de 14270 en 114270 hadden een lijn van witte verf in de 3-6-9 indexen, maar het was niet lichtgevend – de MK1 214270 heeft effen indexen). Dat is een welkome verandering naar mijn eerlijke mening. De wijzerplaat lijkt nu iets meer geproportioneerd en is vooral beter afleesbaar, vooral wanneer de lichtomstandigheden niet zo optimaal zijn. Het effect van de Mk1 wijzerplaat was echter ook interessant, omdat de witgouden 3-6-9 cijfers bij daglicht het licht op een voortreffelijke manier weerkaatsten, wat een aangenaam resultaat opleverde. Deze combinatie creëerde een spookeffect wanneer het licht in de wijzerplaat viel en het was alsof de wijzers en de indexen erin zweefden. Daarom kan worden gesteld dat de nieuwe lichtgevende cijfers een welkome verandering zijn, en belangrijker nog, een meer historische en retro-nauwkeurige richting – maar dit maakt de Mk1 niet tot een minder aantrekkelijke variant. Ik zou de nieuwere wijzerplaat prefereren, maar dit is voor mij geen groot probleem, gewoon een kwestie van smaak.
Detail – De indexen van de 2016 Rolex Explorer 214270, nu gevuld met lichtgevende verf
De wijzers zijn de andere grote verbetering die is geïntroduceerd op de 2016 Rolex Explorer 214270 Mk2- het zijn misschien gewoon wijzers, maar dit detail heeft in feite een sterk belang, vooral als je de naam Rolex hebt. Om eerlijk te zijn, de wijzers van de Mk1 zijn kort en dit is nu rechtgezet, met wijzers die langer (en dikker) zijn dan voorheen. Dit onderwerp was zeer omstreden in grote forums over de hele wereld. Sommigen zeiden dat Rolex de wijzers van het 36mm model heeft behouden en ze in het 39mm model heeft gezet, anderen probeerden te bewijzen dat dit met opzet was gebeurd door het bedrijf. De waarheid is dat ik nooit de lengte van de wijzers in het echte leven heb opgemerkt. Ik heb nooit het moment gehad dat ik niet begreep hoe laat het was op de wijzerplaat – nooit, punt! Visueel gesproken, ja, de wijzers van de Mk1 waren een beetje kort, vooral de minutenwijzer (die de minutenbaan niet raakte), maar dit is voor mij nooit een praktisch probleem geweest. De nieuwe wijzers zijn dus langer, maar ze zijn ook dikker – en dat maakt de wijzerplaat van de Mk2 brutaler, sportiever en iets minder elegant – nogmaals, voor mij.
Conclusie
Het is waar dat, met de introductie van de Rolex Explorer 214270 Mk2, veel mensen die een hekel hadden aan de Mk1 vanwege zijn “tekortkomingen”, zullen staan te popelen om er een te bestellen. Ja, nu is het model sportiever geworden, meer retro-accuraat en verliest het die perfect uitgebalanceerde toolish-elegantie die door Rolex vanaf de Ref. 14270. Houd er rekening mee dat kleine veranderingen als deze veel invloed hebben op een zeer Spartaans ontwerp als de Explorer. Voor mij hebben beide versies hun voor- en nadelen en ik sta niet te popelen om afscheid te nemen van mijn Mk1.
De Rolex Explorer is voor mij het ultieme Oyster Professional model in de geschiedenis van het bedrijf en wordt helaas erg onderschat. Het is in productie sinds 1953 en zoals we zagen, markeert het een duidelijke scheidslijn, toen Rolex van zijn vroege periode van gereedschapshorloges overging naar de moderne tijd van sport-luxe. De Explorer is een model dat het bedrijf testte in vijandige omstandigheden en werd gemaakt om de legendarische Submariner en GMT te ontwikkelen, die dezelfde kast hadden (iets groter), dezelfde ethos, dezelfde kroon maar alleen een bezel functionaliteit (voor duikers) en een tweede tijdzone functionaliteit voor de GMT toegevoegd. Vergeet niet dat sommige vroege Submariners explorer wijzerplaten deelden.
De Rolex Explorer familie is een icoon vergelijkbaar met de Omega Speedmaster, de IWC Mark of de Breitling Navitimer. Het archetypische karakter en de heldere lijnen stralen de filosofie uit van een bedrijf met één doel: eenvoudige maar uiterst betrouwbare, nauwkeurige horloges maken die door iedereen gedragen kunnen worden. Rolex is er met de Explorer in geslaagd om een lijn van werktuighorloges te creëren, die op de juiste manier zijn afgesteld en die geschiedenis schreven op de polsen van invloedrijke personen. Vandaag de dag zijn het niet langer werktuighorloges, maar ze hebben nog steeds al die typische Rolex-kwaliteiten die de tijd overstijgen, hoewel ze nu luxueuzer zijn dan ooit.
De 39mm Explorer is heel misschien het perfecte horloge voor mij. Het heeft alles wat ik nodig heb en niets wat ik niet nodig heb. Als het een datum zou hebben, zou het handiger worden, maar het zou de schoonheid van de wijzerplaat breken. Als het groter zou zijn, zou het niet zo comfortabel zijn en zou het te veel aandacht trekken. Het is het perfecte horloge voor elke dag; het kan in bijna alle omstandigheden gedragen worden. De maat is perfect, het heeft een plat profiel, voldoende sterke lume, een gereedschapsstijl met slechts een vleugje flash, een geweldig uurwerk, een matte wijzerplaat, een geweldige band, en een ongeëvenaarde stamboom. De Rolex Explorer 214270 Mk2, met de dit jaar geïntroduceerde veranderingen, slaagt erin om alle kwaliteiten van zijn voorganger te behouden en tegelijkertijd wordt hij sportiever en completer dan ooit tevoren. En last but not least, het is nu meer historisch accuraat en ik denk dat dit het perfecte moment is om dit legendarische uurwerk aan te schaffen (voor een prijs van 6.000 euro).
Bibliografie
- Voor een korte geschiedenis van de Explorer kijk hier
- Voor verder onderzoek naar Rolex Bubblebacks kijk hier
- Ook een goede plek om te beginnen is de officiële pagina van Rolex