Waarom ziet de oceaan er soms donkerblauw, soms lichtblauw en dan weer meer groen of bruin uit? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst begrijpen waarom water er in de eerste plaats blauw uitziet.
Water is niet per definitie blauw; onze ogen en hersenen interpreteren water als blauw omdat watermoleculen rood, groen, oranje en geel absorberen, waardoor alleen blauw en paars met een kortere golflengte niet worden geabsorbeerd en teruggekaatst zodat onze ogen het kunnen zien. Dit effect wordt versterkt in de oceaan, omdat er zo’n hoge concentratie watermoleculen is die blauwe golflengten naar ons terugkaatsen.
Maar waarom lijkt de oceaan op sommige plaatsen donkerblauw, op andere turkoois, en soms (jakkes) meer bruin?
Voordat ik dit onderwerp onderzocht, dacht ik dat het gewoon een kwestie was van hoe diep het water was waar ik keek: hoe donkerder het blauw, hoe dieper het water. Het blijkt dat ik er niet helemaal naast zat, maar dat er veel meer achter zit.
In zeer diep water worden bijna alle zonnestralen door het water zelf geabsorbeerd, omdat er geen sediment en minder organisch materiaal (zoals algen en kwallen) in het water zit, en dus lijkt het blauw donkerder.
In ondiep water daarentegen absorberen drijvende deeltjes zoals zand, slib, algen en koralen de lichtgolven anders dan water, waardoor de kleur van het water dat wij zien kan veranderen.
In gebieden met hoge concentraties fytoplankton (dat chlorofyl heeft dat rood en blauw licht absorbeert en groen weerkaatst) zal de oceaan er bijvoorbeeld uitzien in tinten variërend van blauwgroen tot groen, afhankelijk van het type en de dichtheid van de fytoplanktonpopulatie aldaar. In principe, zegt NASA, “hoe meer fytoplankton in het water, hoe groener het is…. hoe minder fytoplankton, hoe blauwer het is.”
En hoe zit het met water dat verschillende tinten bruin lijkt te hebben? Troebeler water wordt meestal veroorzaakt door een van de volgende twee dingen: de eerste is upwelling, waarbij het warmere oppervlaktewater van de oceaan de zee intrekt en wordt vervangen door dieper, kouder, sedimentrijk water. Het sleutelwoord hier is sediment – met andere woorden, het water in deze gevallen heeft veel drijvend zand en slib dat door de golven wordt opgewoeld, waardoor het er vuil uitziet. Het kan ook gewoon een kwestie zijn van een hogere concentratie levende organismen, die het licht anders weerkaatsen, waardoor het water troebel lijkt. In beide gevallen is het water niet echt vies, maar is er gewoon meer aan de hand onder het oppervlak.