Als je ooit een hond hebt verloren, dan heb je waarschijnlijk de volgende goedbedoelde maar ietwat hartverscheurende opmerking gehoord: “Ach, het was maar een hond.” Alleen iemand die geen hondenliefhebber is, zou dat ooit zeggen.
Wat mensen die nog nooit in de positie zijn geweest om een hond te verliezen niet begrijpen, is dat het niet zoiets is als je favoriete trui in de metro achterlaten of je goudvis drijvend op zijn zij vinden. De impact van dit soort verlies is veel groter, deels omdat honden over het algemeen tot in hun tienerjaren bij ons zijn, maar ook omdat ze zich, zelfs op een onbewust niveau, in ons hart en in ons gezin hebben geïntegreerd.
De impact van het verlies van een hond
Het verlies van een hond vertegenwoordigt meerdere verliezen tegelijk.
Het grootste verlies is natuurlijk de onvoorwaardelijke liefde die ze ons geven en die we gedurende hun leven hebben verdiend. We hebben waarschijnlijk geen relaties – zeker geen menselijke – met zo’n hoog niveau van vertrouwen en respect als die welke we met onze honden ontwikkelen, dus het verlies van die band kan bijzonder verwoestend zijn.
Er is ook weer dat familiaire aspect. Het verlies van een hond kan voor sommige mensen net zo pijnlijk zijn als het verlies van een kind, vooral omdat onze honden zelden zo oud worden als een volwassen mens. Althans in die chronologische zin, sterven onze honden altijd als kinderen.
Ook al is het geen goed idee om onze honden te antropomorfiseren en ze als kleine mensjes te behandelen, er zijn waarschijnlijk maar weinig hondenliefhebbers die eerlijk kunnen zeggen dat ze geen “gesprekken” met hun honden voeren. Vergeet niet, honden zijn uitstekende luisteraars, en dit vermogen is een deel van de reden dat ze zo goed werken als therapeuten voor mensen.
Je hond is er altijd als een klankbord en zelfs als ze je geen advies kunnen geven, kunnen ze steun geven als je je hoop en zorgen met hen deelt. Het verlies van dit steunsysteem voegt nog een niveau toe aan het verdriet dat we kunnen voelen als onze hond overlijdt.
Routines met honden
Ten slotte helpen honden ons een routine op te bouwen en verantwoordelijkheid te nemen. We hebben regelmatig taken voor hen uit te voeren en zijn verantwoordelijk voor hun verzorging en welzijn. Dit deel van het verlies van een hond kan het hele levensritme volledig overhoop gooien, en dat soort plotselinge verstoringen kunnen de stress van het verdriet alleen maar vergroten.
Of dat allemaal nog niet moeilijk genoeg is, brengen we onze eigen emoties mee naar de situatie, en die kunnen het schuldgevoel vaak alleen maar versterken. Aangezien wij vaak degenen zijn die de beslissing moeten nemen om het leven van een hond te beëindigen als gevolg van een vergevorderde ziekte, kan het ook heel gemakkelijk zijn om aan die keuze te blijven twijfelen – “Waren er andere medische opties? Heb ik wel genoeg gedaan? Had ik moeten wachten om te zien of ze vanzelf zou genezen?”
Daarom is het zo belangrijk om een goede relatie op te bouwen met een dierenarts die net zoveel om uw hond geeft als u, en dan op hun oordeel te vertrouwen als het op deze vraag aankomt. Een goede dierenarts zal u de opties voor behandeling uitleggen en u helpen de juiste beslissing te nemen.
Omdat we verantwoordelijk zijn voor de veiligheid en het welzijn van onze honden, komt dit schuldgevoel echter bij elk verlies, of het nu geplande euthanasie was na een lange ziekte of een plotselinge dood als gevolg van een ongeluk of een andere tegenslag. Immers, als je hond ontsnapt en wordt aangereden door een auto, is het heel gemakkelijk om jezelf de schuld te geven voor het openlaten van het hek, het niet in de gaten houden van hem, of niet meer tijd te nemen om hem te trainen om buiten de straat te blijven.
Ten slotte heeft onze samenleving niet dezelfde ondersteunende mechanismen in plaats voor het overlijden van een hond als we doen voor het overlijden van een mens. Wakes, herdenkingen, en uitgebreide begrafenissen zijn de regel als het gaat om de dood van een mens. Voor honden zijn dit allemaal uitzonderlijke gebeurtenissen, hoewel politie- en militaire diensthonden vaak volledige begrafenissen hebben. Burgers krijgen over het algemeen niet de troost van een dergelijke ceremonie voor hun hond, en moeten het afscheidsproces dus meestal alleen doormaken of beperken tot de naaste familie.
Als je ooit zelf een hond hebt verloren, weet je waarschijnlijk ook dat het ze niet uitmaakt of ze een begrafenis krijgen of niet, zolang jij er maar bent op het einde. Hoewel het heel moeilijk is, is aanwezig zijn bij die pijn waarschijnlijk de beste manier om je voor te bereiden op het rouwproces – en om te zien dat je hond je tot het einde toe altijd als zijn beste vriend heeft beschouwd.
Voor meer informatie over de voorbereiding op en het overleven van het proces van het verlies van een hond, kunt u terecht in onze sectie Zorg rond het levenseinde.