Wat is eigenlijk bottled-in-bond?
Bottled-in-bond whiskeys bestaan al bijna 120 jaar, maar tegenwoordig weet bijna niemand meer wat de term betekent. Je hebt ze waarschijnlijk wel eens op de onderste planken van je lokale slijterij zien liggen; ze zitten meestal niet in een mooie verpakking of worden gemaakt door hippe kleine distilleerderijen. Maar heel weinig whiskeys worden bottled-in-bond genoemd, en degene die dat wel doen staan zeer hoog aangeschreven bij de whiskey cognescenti. Noah Rothbaum, auteur van The Art Of American Whiskey, zegt dat de meeste mensen “gewoon denken dat het iets is dat je op een etiket plakt. Maar voor mensen die het weten, zegt bottled-in-bond, ‘kijk, dit is kwaliteit’.”
Wat is bottled-in-bond eigenlijk? Gedurende het grootste deel van de 19e eeuw werd whiskey meestal uit vaten gekocht in tavernes, kruidenierswinkels en apotheken. Pas in 1870 werd Old Forester (een merk dat er vandaag de dag nog steeds is) het eerste merk dat zijn bourbon in verzegelde glazen flessen deed. En zelfs toen was er geen garantie dat je echte whisky kreeg, in plaats van een soort graan-eau-de-vie waaraan kleur- en smaakstoffen als jodium, tabak en terpentijn waren toegevoegd. Imbibers riskeerden hun gezondheid en zelfs hun leven bij elke slok.
Politici, bekend om het feit dat ze zelf ook wel eens een slokje namen, grepen in en schreven de Bottled-in-Bond Act. De specificaties waren duidelijk: bottled-in-bond whisky’s moesten bestaan uit whisky die volledig gedistilleerd was door één distilleerder in één Amerikaanse distilleerderij in hetzelfde kalenderjaar; ze moesten minstens vier jaar rijpen onder overheidstoezicht in beveiligde federale gebouwen; en ze moesten gebotteld worden op 100 proof (50% alcoholvolumegehalte). Door minder water toe te voegen en de whisky langer te laten rijpen dan de meeste distilleerders in die tijd gewoonlijk deden, werd het maken van drank aanzienlijk duurder. Maar het leverde ook een beter product op; het spul dat de distilleerders in de whisky stopten, zorgde ervoor dat hij er ouder uitzag, maar zeker niet dat hij beter smaakte. Bottled-in-bond betekende dat het kopen van whiskey niet langer een gok was – drinkers konden naar het etiket kijken en wisten wat ze kregen. En toen whiskey in de jaren voor het verbod steeds beter werd, groeide zijn aanhang snel.
In de jaren ’70 en ’80 begonnen Amerikaanse drinkers echter over te stappen van bourbon en rye naar wijn en wodka. Whiskey was in 1960 goed voor 74% van alle drankverkopen in de VS, volgens het tijdschrift Fortune; in 1975 was dat gedaald tot 54%. Wodka, die in de jaren ’50 bijna onbekend was, werd in de jaren ’70 de populairste alcoholische drank van het land. Vooral whisky’s in flesvorm verloren hun glans; ze begonnen te lijken op het spul dat je ouders en grootouders dronken. Whiskey makers probeerden hun drank te verwateren, van 100 proof naar 86 of zelfs 80 proof, om het lichter en smakelijker te maken, en niet te vergeten goedkoper. Zodra het geen 100 proof meer was, werd het niet meer gebotteld en was het niet langer onderworpen aan direct overheidstoezicht, wat het voor minder gewetensvolle bedrijven gemakkelijker maakte om elke druppel whisky die ze produceerden niet aan de fiscus te hoeven aangeven. Distilleerders hielden hun gebottelde merken graag geheim voor iedereen, behalve voor hardcore whiskyfans.
In de afgelopen tien jaar is de Amerikaanse whiskey in eigen land weer tot ongekende hoogten gestegen, en ook wereldwijd is hij populairder dan ooit: de exportverkoop is tussen 2002 en 2013 bijna verdrievoudigd, en de totale verkoop is tussen 2008 en 2013 met bijna 40% gestegen, volgens Fortune. Elke nieuwe release van Pappy Van Winkle bourbon en rogge brengt een hysterie met zich mee die aan deze kant van een Justin Bieber concert niet te zien is. En het lijkt erop dat de tijd eindelijk rijp is voor bonded whiskeys om zich bij de hausse aan te sluiten. Je zou denken dat het idee van door de overheid gereguleerde whisky achterhaald is; je hoeft je tegenwoordig niet echt zorgen te maken dat je vergiftigd wordt door je whisky. Maar de drinkers van vandaag zijn steeds beter opgeleid (en nerdy): Ze willen de details weten over wat er precies in die fles drank zit die ze kopen. Het probleem is dat veel ambachtelijke distilleerderijen opzettelijk vaag zijn over hoe ze hun product distilleren en rijpen, meestal omdat ze niet genoeg geld hebben om het tot volle rijpheid te laten rijpen. Andere “non-distiller producer” merken kunnen hun vloeistof van meerdere distilleerderijen betrekken, waardoor het uitzoeken waar de whisky precies vandaan komt als het spelen van een spelletje Clue wordt.
Bij bonded whiskeys daarentegen weet je waar het spul is gemaakt, wie het heeft gemaakt (bonded whiskeys kunnen niet worden gemaakt door distilleerders van derden) en hoe lang het minimaal heeft gerijpt. “Met bottled-in-bond,” merkt Bernie Lubbers, auteur van Bourbon Whiskey, Our Native Spirit, “moet je het geregistreerde fabrieksnummer erop vermelden zodat je precies weet waar het vandaan komt. Van sommige van die andere producten weet je niet waar ze vandaan komen.”
Barmannen zijn fans van bonded whiskeys omdat de gedurfde, geconcentreerde smaak van de hogere-proof geest goed bestand is tegen mixers in cocktails, en hun lage prijs in vergelijking met de duurdere sipping whiskeys betekent dat ze ook goed zijn voor de bottom line. Justin Lavenue, eigenaar van de Roosevelt Room in Austin, zegt: “Het perspectief van de barman is dat je meer smaak krijgt uit dezelfde hoeveelheid drank. Het is minder water, om het minder te verdunnen, dus je krijgt meer smaak in de drank, met behulp van dezelfde hoeveelheid whisky. het perspectief van een bareigenaar, je hebt zulke goede producten … die ook kosteneffectief zijn.”
En dat is een ander geweldig ding over bonded whiskeys. Ze zijn duur om te produceren omdat ze aan zulke strenge regels voldoen, maar ze zijn over het algemeen goedkoper om te kopen dan de coolste nieuwe kleine partij rogge van deze week, geproduceerd door die ambachtelijke distilleerderij die meer kan vragen op basis van exclusiviteit en hip-factor, maar ook op basis van kwaliteit en zeldzaamheid. “Ik denk niet dat je veel ambachtelijke distilleerderijen bottled-in-bond zult zien doen,” zegt Noah Rothbaum, “vanwege de kosten die ermee gemoeid zijn en de leeftijd.” De grote distilleerderijen – Brown-Forman, Beam Suntory, Heaven Hill – hebben de botteling-in-bond op dit moment vrijwel voor zichzelf, en zullen dat waarschijnlijk ook in de nabije toekomst blijven doen.
Er zijn niet heel veel bottled-in-bond whisky’s die er zijn – ze vertegenwoordigen de kleinste fractie van de Amerikaanse whisky markt in het algemeen – maar deze vijf zijn de beste van de beste. Ze zijn heerlijk op hun eigen, ze werken geweldig in cocktails, en ze zijn geprijsd om te bewegen. Maar misschien zijn ze niet zo’n relatief koopje meer. BiB’s zoals Old Grand-Dad zijn nooit hip of sexy geweest – hun doelmarkt was niet dezelfde als die voor duurdere topmerken. Maar nu meer drinkers de geneugten van bottled-in-bond ontdekken, kunnen hogere prijzen niet ver meer uitblijven. Dat maakt fans als Noah Rothbaum van streek. “Ik vertel mensen niet graag over flessen-in-bond,” zegt hij. “Ik heb liever dat ze er niets van weten, zodat de prijzen laag blijven.” Onze excuses voor het verspreiden van het woord.
Rittenhouse 100 Bonded Rye Whiskey
Noah Rothbaum noemt dit “de gouden standaard van rogge whiskey.” En het is moeilijk veel mensen te vinden die het daar niet mee eens zijn. Rittenhouse is het Platonisch ideaal van rogge – een onderstroom van zoete fruitige smaken (denk aan rijke, rijpe appels of peren) overgoten met peper en kaneel, versterkt met droog hout en leerachtige noten samen met hints van karamel en bittere chocolade. De smaken harmoniëren als een klassieke doo wop groep, maar de leider van de band is het grote, volle rogge kruid dat het gehemelte bij elke slok overspoelt. Het is verfijnd genoeg om puur te drinken, maar kan ook tegen water of ijs, waarbij de alcoholische hitte verloren gaat zonder de smaak te veel te verdunnen. En het is gewoon stellair in cocktails – een Rittenhouse Manhattan is groot en gedurfd – dit spul heeft genoeg kick om het op te nemen tegen vermouth terwijl het opmerkelijke diepte en complexiteit biedt. Voor ongeveer $25 voor een 750 ml fles, is dit een van de beste whisky koopjes die je kunt vinden.
Old Grand-Dad Bonded Bourbon
Old Grand-Dad bestaat al sinds 1882, voordat je opa was geboren. En lange tijd was het net zo cool om het te drinken als het was om naar opa te kijken die probeerde te twerken. Maar het is altijd goed verkocht, en de laatste tijd krijgt het veel liefde van barmannen, ongetwijfeld mede dankzij de hoge kwaliteit en de spotgoedkope prijs (rond de $21 voor een fles van 750 ml). Het is een high-rye bourbon (27% van de mashbill van deze baby is rogge), wat duidelijk wordt zodra het in de mond komt met een uitbarsting van peperige kruiden. Houd hem op je tong en hij wordt zacht en boterachtig, met zoete hints van citrus en karamel die op de voorgrond treden. Zoals het geval is met de meeste bottled-in-bonds, is het een grote, zware whisky die zich in de mond nestelt en nog lang na het doorslikken blijft hangen, met een lange, warme en houtachtige afdronk. Er is ook een 80-proof expressie van OGD, maar bonded is de versie die je nodig hebt. Het is vermeldenswaard dat de oude opa naar wie de whisky is vernoemd niemand minder is dan Basil Hayden, wiens naamgenoot small batch bourbon is blijkbaar hetzelfde recept als Old Grand-Dad, alleen met meer water toegevoegd en meer tijd doorgebracht in vaten.
Jim Beam Bonded Bourbon
Jim Beam maakt al Old Grand-Dad BiB, maar deze is op een heel andere manier onderscheidend en lekker. Het gebruikt slechts ongeveer de helft van de rogge als OGD in zijn mashbill (13% in plaats van 27%) voor een zoetere bourbon, met intense vanille, karamel, en gekonfijte sinaasappelschil noten. Halverwege de slok droogt hij echter snel uit, als houtskooltoetsen van de eikenhouten vaten, flarden tabaksrook en de hitte van de alcohol beginnen te overheersen. De afdronk is verrassend zacht en schoon.
Dit smaakt vrij jong voor mij, niet veel ouder dan de minimale vier jaar die gebonden whisky’s nodig hebben om op hout te rijpen. En dat is een deel van de reden waarom ik ervan hou. Voordat het tijdperk van de hoge prijzen, small-batch, extra-aged whisky’s kwam in de laatste paar decennia, niemand leeftijd bourbon verder dan zes of acht jaar, tenzij ze konden het niet verkopen. Jim Beam Bonded (rond de $23 voor een fles van 750 ml) is een terugkeer naar het soort bourbon dat onze ouders en grootouders dronken, en het is een heerlijke terugkeer. Old Fashioned types zullen er dol op zijn als sipper of op ijs, maar meer hoity-toity fijnproevers zullen het heerlijk vinden in cocktails zoals de Old Fashioned, bijvoorbeeld. Hij is droog genoeg voor de suiker, robuust genoeg om niet te vervagen in het water en het ijs, en de bitters versterken de smaak van de bourbon in plaats van hem te overheersen.
Henry McKenna Bottled-in-Bond Single Barrel Bourbon
De meeste BiBs zijn niet veel langer gerijpt dan de vier jaar die de wet voorschrijft (ze zijn niet verplicht leeftijdsverklaringen te plaatsen, en niet veel doen dat). Henry McKenna is de uitzondering, hij heeft een volle tien jaar op hout gelegen. Het is een single barrel bourbon, wat betekent dat elke fles whisky bevat van een enkel vat in plaats van een blend. De aantrekkingskracht van single-barrel is dat elk vat net iets anders smaakt, zodat elke fles een unieke drinkervaring is, ook al blijven de algemene kenmerken hetzelfde.
Als je een Evan Williams of Elijah Craig drinker bent, zul je misschien merken dat Henry McKenna bekend smaakt. Dat komt omdat ze allemaal dezelfde mashbill gebruiken voor de distillatie; de verschillen komen met de houtrijping. Deze whisky biedt drogere, houtachtigere en complexere smaken dan de typische bottled-in-bonds, met dank aan die extra jaren in het vat. Vanille en toffee met onderstromen van pruimen gaan vooraf aan eikenhout en peperige roggekruid, ook al is dit een vrij low-rye bourbon van slechts 13% rogge. Het eindresultaat is kruidig zonder al te veel hitte van de alcohol, en vrij eiken, met een beetje zoetheid om alles glad te strijken. Het is een geweldige kruising tussen jongere, iets grovere BiB’s en moderne extra-aged bourbons. En voor ongeveer $35 voor een fles van 750 ml is het een koopje voor een single barrel bourbon.
Old Forester 1897 Bourbon
Old Forester is niet de bekendste whisky, maar wel een van de oudste merken die nog bestaat; in 1870 was het de eerste bourbon die in verzegelde glazen flessen werd verkocht (om artsen die het aan hun patiënten voorschreven ervan te verzekeren dat er niet mee geknoeid was. Serieus). Old Forester viert zijn geschiedenis dit jaar met de “Whiskey Row” serie, met bourbons gemaakt in verschillende periode-authentieke stijlen. 1897 – het jaar waarin de “Bottled-in-Bond Act” werd geschreven – wordt natuurlijk vertegenwoordigd door een BiB. Hij kost veel meer dan de meeste bottled-in-bonds (rond de $60 voor een fles van 750 ml), maar als je wat extra buit te verpatsen hebt, krijg je er een uitstekende whisky voor terug. Het is groot en een beetje ruw rond de randen, maar zeer smaakvol. In plaats van de zachte vanille tonen die geassocieerd worden met moderne bourbons, is er meer gebrande karamel aan de voorkant, met bakken specerijen en donkere pruimige vruchten net onder de oppervlakte. Hij zwiert over het gehemelte met een behoorlijke hoeveelheid alcoholische hitte, samen met een eikenhouten droogheid en hints van kruidnagel. De afdronk is lang en aanhoudend en heel zacht, bijna herenachtig, als je bedenkt hoe onbehouwen hij van voren is. Old Forester 1897 is niet voor iedereen weggelegd, maar voor whiskey-liefhebbers die graag geschiedenis in een glas proeven, is hij onmisbaar.
Alle hier gelinkte producten zijn onafhankelijk door onze redactie geselecteerd. We kunnen een commissie verdienen op aankopen, zoals beschreven in ons affiliate beleid.