De kleine donkergroene eironde tot elliptische bladeren van de yaupon zijn geschulpt en staan afwisselend op de stam.
Bomen kunnen wel 25 of 30 voet hoog worden.
Range & Habitat
Yaupon hulst komt van nature voor van Texas ten oosten tot Florida en ten noorden tot het zuidelijke deel van Virginia.
Hun favoriete habitat bestaat uit zeebossen, zoutmoerassen, en de bossen en moerassen van de kustvlakte op hoogtes van minder dan 500 voet.
Maar vanwege de populariteit van yaupon als inheems Amerikaans cultuurgewas en tegenwoordig als winterharde tuinplant, kan yaupon voorkomen op grotere hoogte, tot in de bergen van North Carolina.
EU.S. inheemse cafeïnebron
Yaupon hulst is de enige plant (voor zover wij weten) die inheems is in de Verenigde Staten en cafeïne bevat.
Het is een nauwe neef van de Zuid-Amerikaanse yerba maté (Ilex paraguariensis), en thee gemaakt van uitgedroogde yaupon bladeren smaakt vergelijkbaar met yerba maté en het cafeïnegehalte is vergelijkbaar.
Thee van verse yauponbladeren lijkt meer op groene thee.
Ilex Vomitoria misnomer
Yaupon hulst wordt geassocieerd met een paar namen; de zwarte drank, de witte drank, cassine, cassina, en natuurlijk zijn Latijnse naam, Ilex vomitoria.
Ilex vomitoria is de naam die bij iedereen in het verkeerde keelgat schiet.
Eeuwenlang was de gangbare theorie dat Ilex vomitoria zijn naam te danken had aan zijn vermeende braakwerende eigenschappen, waarvan men getuige was tijdens indianenceremonies waarbij de Indianen de zwarte drank dronken en vervolgens moesten overgeven of kotsen.
Maar in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is Ilex vomitoria niet brakend, althans de thee niet, en er zijn talrijke historische geschriften waarin melding wordt gemaakt van de toevallige consumptie van yaupon thee, of cassine, zonder dat braken wordt vermeld.
In Bartram ’s Travels schreef William Bartram: “De koning praatte, dronk cassine en ging vertrouwd om met zijn volk en met ons.”
En in een andere passage schreef hij over een ontmoeting met Indiaanse opperhoofden en krijgers toen zij “….de avond en het grootste deel van de nacht samen doorbrachten met het drinken van Cassine en het roken van tabak.”
Volgens antropoloog en etnoloog William C. Sturtevant leerden de Spanjaarden die St. Augustine, Florida, stichtten, yaupon-thee drinken van de Timucua-indianen en raakten zij verslaafd op dezelfde manier als velen van ons verslaafd zijn aan koffie.
In Black Drink: A Native American Tea, schreef Sturtevant: “In 1615 meldde pater Francísco Ximénez … dat het ’s morgens als eerste werd gedronken en dat ‘er geen Spanjaard of indiaan is die het niet elke dag ’s morgens en ’s avonds drinkt … het is meer een ondeugd dan chocolade in Nieuw-Spanje.
Voor zover ik weet, is er op dit moment geen echte verklaring voor waarom yaupon zo’n afstotende naam heeft gekregen, terwijl het duidelijk net zo’n dagelijkse routine was als zwarte thee of koffie nu.
Helaas lijkt de verkoopbaarheid van yaupon echter negatief te zijn beïnvloed door het braaksel stigma. In een tijd waarin lokaal, biologisch voedsel zo in trek is, zou een product als yaupon ook in trek moeten zijn.
Een onderzoek uit 2014 van de Universiteit van Florida geeft aan dat de vomitoria-misnomer de schuld zou kunnen zijn van het gebrek aan populariteit van yaupon.
Van een samenvatting van het onderzoek:
In een “blinde” smaaktest uitgevoerd door Wainwright als onderdeel van haar afstudeeronderzoek, werd yaupon verkozen boven yerba mate, zelfs door frequente drinkers van de laatste. Een reden voor de veronachtzaming van yaupon bleek uit haar studie. Hoewel yaupon en yerba mate evenveel cafeïne en antioxidanten bevatten, zorgde de wetenschappelijke naam van yaupon (Ilex vomitoria) ervoor dat de deelnemers terughoudend waren om het te kopen, ook al blijkt uit onderzoek dat yaupon niet meer braakverwekkend is dan Ceylonthee, koffie of coladrankjes.
Er zijn nu diverse bedrijven die yauponthee commercieel verkopen, dus het zou weer kunnen aanslaan als we de kotsassociatie achter ons kunnen laten.
Harvesting en verwerking
U kunt verse, gedroogde of geroosterde bladeren en/of stengels gebruiken om yauponthee te maken, maar vermijd de giftige bessen.
Het is heel gemakkelijk om de bladeren te oogsten door de stengel bij de stam vast te pakken en ze er met uw hand naar buiten af te schuiven. Of je kunt de hele stengel afsnijden, dat maakt aan de lucht drogen makkelijker.
Om yauponbladeren aan de lucht te laten drogen, hang je de stengels een paar weken op een warme, droge plek.
Om het droogproces te versnellen, spreidt u de verse bladeren uit op een plaat of in een droogoven. Zorg ervoor dat u ze niet op elkaar stapelt en geef ze voldoende ademruimte – ze moeten in een enkele laag worden uitgespreid.
Droog ze vervolgens een paar uur in een oven of droogoven op 200 graden.
U kunt de bladeren ook roosteren in de oven of parcheren op een fornuis op 350-400 graden.
Parcheren of roosteren, zelfs in een oven zonder rook, geeft de bladeren een rokerige smaak die vergelijkbaar is met yerba maté (Ilex paraguariensis).
Als de bladeren gedroogd en/of uitgedroogd zijn, verkruimel je ze met je vingers of met een vijzel en stamper en bewaar je ze in luchtdichte glazen potten, net zoals je elke kruidenthee zou bewaren.
Yaupon Thee Recept
Ingrediënten
- 1 tot 1.5 theelepels yauponbladeren, vers, gedroogd, gepekeld of geroosterd (of 1 theezakje)
- 1 kopje water
Instructies
- Kook water en giet in een kopje met losse yauponbladeren, thee-ei, of theezakje
- Laat vijf tot tien minuten trekken en verwijder het thee-ei of zeef de bladeren eruit.
Noten
Gebruik verse of gedroogde yauponbladeren voor een thee die meer naar groene thee smaakt, of gebruik gepelde of geroosterde bladeren voor een rokeriger thee die meer naar yerba maté smaakt.