Kotwica, urządzenie, zwykle metalowe, przymocowane do statku lub łodzi za pomocą liny lub łańcucha i opuszczane na dno morskie w celu utrzymania statku w określonym miejscu za pomocą gryfu lub spiczastego występu, który zagłębia się w dno morskie.
Starożytne kotwice składały się z dużych kamieni, koszy kamieni, worków wypełnionych piaskiem lub kłód drewna obciążonych ołowiem; utrzymywały one statek jedynie dzięki ich ciężarowi i tarciu o dno. W miarę jak statki stawały się coraz większe, wymagały bardziej efektywnego urządzenia do ich utrzymywania i jako kotwice zaczęto stosować drewniane haki, które wbijały się w dno morza. Żelazo zastąpiło drewno w ich konstrukcji, a zęby lub fluki zostały dodane, aby pomóc hakom zagłębić się w dno. Kolejnym znaczącym usprawnieniem było dodanie trzonu, czyli poziomego ramienia, ustawionego pod kątem prostym do ramion i kostek dolnej części kotwicy. Dzięki temu ramiona kotwicy spoczywają pionowo na dnie morskim, a jedna z płetw zagłębia się w dno, zapewniając maksymalną siłę trzymania. Ten typ kotwicy, z dwoma ramionami i trzonem ustawionymi pod kątem prostym, pozostawał podstawową kotwicą przez wiele stuleci. W Stanach Zjednoczonych znana jest jako kotwica magazynowa, a w Wielkiej Brytanii jako kotwica rybacka.
W XIX wieku zakrzywione ramiona zaczęły zastępować ramiona proste w kotwicach. Ten typ kotwicy, który jest nadal używany do lekkich prac i na łodziach, pokazano na rysunku 1. Pierścień (lub szekla) jest częścią kotwicy, do której mocowany jest łańcuch lub lina. Po usunięciu trzpienia mocującego można zdjąć trzon z głowicy, dzięki czemu kotwica może być składowana płasko na łożu kotwicznym na statku. Przed wypuszczeniem kotwicy należy ją ponownie rozłożyć (tj. zmagazynować), aby jedna z kostek wbiła się w grunt. Pionowy trzon kotwicy nazywany jest trzonem; zawiera on taśmę balansującą, zamocowaną w środku ciężkości kotwicy, dzięki czemu kotwica po podniesieniu balansuje poziomo. Trzon jest połączony z każdym ramieniem kotwicy za pomocą korony. Na końcu każdego ramienia znajduje się gryf, który składa się z trójkątnej płaskiej powierzchni (np, dłoni) z zaostrzonym dziobem, który wbija się w ziemię.
Encyclopædia Britannica, Inc.
Kotwica bezzałogowa (rys. 2), opatentowana w Anglii w 1821 r., weszła do powszechnego użycia głównie ze względu na łatwość przenoszenia i przechowywania. Korona, ramiona i kłykcie kotwicy bezzałogowej są odlane z jednego kawałka i mogą się lekko obracać na trzonie. Palce są długie i ciężkie, a u ich podstawy znajdują się wystające ramiona, które zaczepiają się o dno morskie. Gdy wywierany jest większy opór, ramiona zmuszają płetwy do opuszczenia się na dno. Kotwice bezzałogowe zastąpiły starsze kotwice stockowe na większości dużych statków na świecie.
Encyclopædia Britannica, Inc.
Kilka innych typów kotwic jest w powszechnym użyciu. Kotwice lekkie, Danfortha i pługowe mają długie, ostre płetwy, które obracają się wokół trzonu i zakopują się głęboko w dnie; te kotwice są zwykle używane do jachtów i innych małych jednostek. Kotwica grzybkowa ma kształt odwróconego do góry nogami grzyba i jest powszechnie używana jako stała cuma dla statków oświetleniowych, pogłębiarek i lichtug.