Heading

Wat is een biopsie?

Een biopsie is een procedure waarbij weefsel of cellen uit het lichaam worden verwijderd voor onderzoek onder een microscoop. Sommige biopsies kunnen worden uitgevoerd in het kantoor van een zorgverlener, terwijl andere in een ziekenhuis moeten worden uitgevoerd. Bovendien kunnen sommige biopsies worden uitgevoerd met een plaatselijke verdoving om alleen het betrokken gebied te verdoven. Anderen hebben een verdoving of zelfs een volledige narcose nodig, waardoor u tijdens de procedure volledig in slaap valt.

Biopsies worden meestal gedaan om uit te zoeken of een tumor kankerachtig is of om de oorzaak te vinden van een onverklaarbare laesie, moedervlek, infectie of ontsteking.

Hoe wordt een biopsie gedaan?

Een biopsie kan op verschillende manieren worden gedaan. Het hangt af van het soort preparaat dat wordt genomen. Weefselmonsters zijn meestal klein en worden genomen van weefsel waarvan de structuur lijkt te zijn veranderd, zoals een tumor.

Typen biopsieën

• Eendoscopische biopsie. Dit type biopsie wordt gedaan door middel van een fiberoptische endoscoop. Dit is een lange, dunne buis met aan het uiteinde een telescoop die scherp kan stellen om te kijken. De scoop wordt door een natuurlijke lichaamsopening (bijvoorbeeld het rectum of de mond) of een kleine incisie geleid. Het wordt gebruikt om het orgaan in kwestie te bekijken op abnormale of verdachte plekken, zodat een kleine hoeveelheid weefsel kan worden weggenomen voor onderzoek. Endoscopische procedures worden genoemd naar het orgaan of lichaamsdeel dat moet worden bekeken of behandeld. De zorgverlener kan de endoscoop inbrengen in het maag-darmkanaal (endoscopie van het spijsverteringskanaal), de blaas (cystoscopie), de buikholte (laparoscopie), de gewrichtsholte (artroscopie), het middengedeelte van de borstkas (mediastinoscopie), of de luchtpijp en de bronchiën (laryngoscopie en bronchoscopie).

Botmergbiopsie. Bij een beenmergaspiratie of -biopsie wordt een kleine hoeveelheid beenmergvloeistof (aspiratie) en/of vast beenmergweefsel (kernbiopsie genoemd) afgenomen. Het weefsel wordt meestal uit de achterkant van de heupbeenderen genomen om te worden onderzocht op het aantal, de grootte en de rijpheid van bloedcellen en/of abnormale cellen.

Uitsnijdingsbiopsie of incisiebiopsie. Dit type biopsie wordt vaak gebruikt wanneer een breder of dieper gedeelte van het weefsel nodig is. Met behulp van een scalpel (chirurgisch mes) kan een volledige dikte van de huid of een deel of het geheel van een grote tumor worden verwijderd voor verder onderzoek. De wond wordt dichtgenaaid (met chirurgische draad).

Wanneer de hele tumor wordt verwijderd, wordt dit een excisiebiopsie genoemd. Als slechts een deel van de tumor wordt verwijderd, spreekt men van een incisiebiopsie. Een excisiebiopsie is bijvoorbeeld de methode die meestal de voorkeur krijgt bij verdenking op melanoom. Beide soorten biopsies kunnen worden uitgevoerd met behulp van plaatselijke of regionale verdoving. Als de tumor zich in de borst of buik bevindt, wordt algehele anesthesie gebruikt. In sommige gevallen nemen chirurgen een incisiebiopsie of een incisiebiopsie die onmiddellijk naar de patholoog gaat terwijl de patiënt onder anesthesie blijft. Dit is om er zeker van te zijn dat een tumor volledig wordt verwijderd. Een voorbeeld hiervan is tijdens Mohs chirurgie in het gezicht.

• Fijne naald aspiratie (FNA) biopsie. Bij deze vorm van biopsie worden met een dunne naald en een injectiespuit zeer kleine stukjes uit een tumor verwijderd. Soms wordt een plaatselijke verdoving gebruikt om het gebied te verdoven. Het onderzoek veroorzaakt zelden veel ongemak en laat geen litteken achter.

FNA wordt niet gebruikt voor de diagnose van een verdachte moedervlek. Het kan worden gebruikt voor een biopsie van grote lymfeklieren in de buurt van een melanoom om te zien of het melanoom is uitgezaaid.Borst- en schildkliertumoren zijn voorbeelden van tumoren die kunnen worden onderzocht door middel van FNA. Een computertomografiescan (CT of CAT-scan) kan worden gebruikt om een naald in een tumor in een inwendig orgaan, zoals de long of de lever, te leiden. Een echografie, fluoroscopie (een soort continu röntgenonderzoek) of ander onderzoek kan ook worden gebruikt om de naald te geleiden. Een kernbiopsie is vergelijkbaar met een FNA, maar dan met een grotere naald voor een groter weefselmonster.

• ponsbiopsie. Bij een ponsbiopsie wordt een dieper stukje huid weggenomen met een biopsie-instrument waarmee een kort cilindertje, of “appelkern”, van het weefsel wordt weggenomen. Na een plaatselijke verdoving wordt het instrument over het huidoppervlak gedraaid tot het door alle lagen heen snijdt. Dit omvat de lederhuid, opperhuid, en de meest oppervlakkige delen van de subcutis (vet).

• Scheerbiopsie. Bij dit type biopsie worden de bovenste lagen van de huid verwijderd door ze af te scheren. Scheerbiopsies worden gebruikt voor de diagnose van sommige basaalcel- of plaveiselcelhuidkankers en andere huidlaesies, maar ze worden niet aanbevolen voor vermoedelijke melanomen van de huid. Scheerbiopsies worden ook gedaan met een plaatselijke verdoving.

Reflectance confocal microscopy (RCM). RCM is een techniek waarmee de zorgverlener een abnormaal stukje huid tot op een bepaalde diepte kan bekijken zonder in de huid te snijden of een huidmonster te nemen. RCM wordt veel gebruikt in Europa, en is nu beschikbaar in sommige centra in de VS