Ik dacht dat het een diagnose was voor oorlogsoverlevenden. Toen leerde ik CPTSD kennen.
Ik weet het nog alsof het gisteren was. Het was eind 2015, en voor het eerst in mijn leven voelde ik me helemaal gebroken.
Hoewel ik een baan had waar anderen van me afhankelijk waren, een partner die voor me zorgde, en een succesvolle online blog waar mensen dol op waren, bevond ik mezelf nog steeds in een constante staat van paniek en toegenomen angst.
Ik werd elke ochtend wakker, en de impact was bijna onmiddellijk. Mijn hersenen en lichaam zorgden ervoor dat mijn stemmingen als een slinger heen en weer gingen. Ik kon de schijn niet ophouden en begon me langzaam van de wereld terug te trekken.
Ik wist niet precies wat er aan de hand was, maar ik wist dat er iets niet klopte.
Op een late novemberavond, toen ik na het werk door de deur sjokte, ging de telefoon. Mijn moeder was aan de andere kant van de lijn en stelde indringende vragen, wat niet ongebruikelijk was in onze gespannen relatie.
Ik huilde aan de telefoon en vroeg om uitstel, om haar te laten ophouden, toen er iets klikte. Voor het eerst in mijn leven werd ik me volledig bewust van wat er in mijn lichaam gebeurde.
En ik wist dat ik hulp nodig had.
Geestesziekten hebben altijd deel uitgemaakt van mijn familiegeschiedenis, maar om de een of andere reden dacht ik dat ik er ternauwernood aan was ontsnapt. Het begon me duidelijk te worden dat ik dat niet had.
Het was pas in 2015, toen ik begon te werken met een team van traumatherapeuten, dat ik eindelijk begreep dat ik waarschijnlijk een complexe posttraumatische stressstoornis (CPTSD) had, een andere vorm van PTSS samen met depressie.
Tijdens mijn eerste intake stelden ze me vragen over mijn emotieregulatie, bewustzijnsveranderingen, en relaties met anderen en mijn jeugd.
De intake liet me terugkijken en inventariseren hoeveel traumatische incidenten er in mijn leven hadden plaatsgevonden.
Als kind werd mijn gevoel van eigenwaarde voortdurend onderuitgehaald doordat mijn ouders tijd spendeerden aan gaslighting en kritiek op mij; het leek alsof ik niets goed kon doen, omdat ik volgens hun inschatting niet dun genoeg was of er niet “vrouwelijk” genoeg uitzag. Het psychologische misbruik heeft me in de loop van vele jaren uitgeput.
Deze gevoelens van zelfverwijt en schaamte kwamen weer naar boven toen ik op mijn 30e verjaardag werd verkracht.
Deze ervaringen hebben zich in mijn hersenen ingeprent en paden gevormd die van invloed zijn op hoe ik mijn emoties ervaar en hoe ik met mijn lichaam verbonden ben.
Carolyn Knight legt in haar boek, “Working with Adult Survivors of Childhood Trauma,” uit dat een kind niet met misbruik zou hoeven omgaan. Wanneer misbruik plaatsvindt, is een kind psychologisch niet toegerust om het te verwerken. De volwassenen in hun leven moeten een voorbeeld zijn voor het reguleren van emoties en het bieden van een veilige omgeving.
Toen ik opgroeide, kreeg ik niet dat soort voorbeeld. In feite, velen van ons niet. Toen ik met mijn traumatherapeuten samenwerkte, realiseerde ik me dat ik niet alleen was, en dat genezing van dit soort trauma’s mogelijk was.
In het begin was het moeilijk te accepteren dat ik een trauma had meegemaakt. Ik had al zo lang een verkeerd beeld van films en tv over wie er met PTSS kon leven.
Het waren soldaten die de oorlog van dichtbij hadden meegemaakt, of mensen die een traumatische gebeurtenis hadden meegemaakt, zoals een vliegtuigongeluk. Met andere woorden, ik kon het niet zijn.
Maar toen ik me begon in te leven in mijn diagnose, begon ik de lagen te begrijpen die PTSS en CPTSD werkelijk hebben, en hoe deze stereotypen niet overeenkwamen met de werkelijkheid.
Trauma is veel breder dan we ons meestal voorstellen. Het laat een levenslange afdruk achter in de hersenen, of we ons daar nu bewust van zijn of niet. En totdat mensen de middelen en de woorden krijgen om echt te definiëren wat trauma is en hoe ze erdoor beïnvloed kunnen zijn, hoe kunnen ze dan beginnen te genezen?
Toen ik open begon te worden tegenover mensen met mijn diagnose, begon ik onderzoek te doen naar de verschillen tussen PTSS en CPTSD. Ik wilde meer te weten komen, niet alleen voor mezelf, maar ook om open en eerlijke discussies te kunnen voeren met anderen die de verschillen misschien niet kennen.
Wat ik vond was dat, hoewel PTSS en CPTSD op elkaar lijken, er enorme verschillen zijn.
PTSD is een psychische aandoening die wordt veroorzaakt door een enkele traumatische gebeurtenis in het leven. Iemand met de diagnose PTSS is iemand die getuige is geweest van een gebeurtenis of heeft deelgenomen aan een traumatische gebeurtenis, en daarna last heeft van flashbacks, nachtmerries en ernstige angsten ten aanzien van de gebeurtenis.
Traumatische gebeurtenissen kunnen moeilijk te definiëren zijn. Sommige gebeurtenissen zijn voor sommige mensen niet zo traumatisch als voor anderen.
Volgens het Centrum voor Verslaving en Geestelijke Gezondheid is trauma de blijvende emotionele reactie die het gevolg is van het meemaken van een schrijnende gebeurtenis. Maar dat betekent niet dat trauma niet chronisch en aanhoudend kan zijn, en dat is waar we gevallen van CPTSD aantreffen.
Voor mensen zoals ik met CPTSD is de diagnose anders dan PTSS, maar dat maakt het niet minder moeilijk.
Mensen die de diagnose CPTSD hebben gekregen, hebben vaak gedurende langere tijd extreem geweld en stress ervaren, waaronder kindermishandeling of langdurig lichamelijk of emotioneel misbruik.
Hoewel er veel overeenkomsten zijn met PTSS, zijn de verschillen in symptomen onder meer:
- perioden van geheugenverlies of dissociatie
- moeilijkheden in relaties
- gevoelens van schuld, schaamte, of gebrek aan eigenwaarde
Dit betekent dat hoe we de twee behandelen in geen geval identiek zijn.
Hoewel er duidelijke verschillen zijn tussen CPTSD en PTSS, zijn er verschillende symptomen, met name emotionele gevoeligheid, die kunnen worden verward met borderline persoonlijkheidsstoornis of bipolaire stoornis. Toen ik met mijn traumatherapeuten om de tafel ging zitten, erkenden ze dat het labelen van CPTSD nog vrij nieuw was. Veel professionals in de sector begonnen het nu pas te herkennen.
En toen ik de symptomen doorlas, voelde ik een gevoel van opluchting.
Zo lang had ik het gevoel gehad dat ik kapot was en alsof ik het probleem was, dankzij een hoop schaamte of schuldgevoel. Maar met deze diagnose begon ik te begrijpen dat wat ik ervoer een heleboel grote gevoelens waren die me angstig, reactief en hypervigilant maakten – allemaal heel redelijke reacties op een langdurig trauma.
Het krijgen van mijn diagnose was de eerste keer dat ik het gevoel had dat ik niet alleen mijn band met anderen kon verbeteren, maar dat ik eindelijk het trauma uit mijn lichaam kon loslaten en de gezonde veranderingen kon maken die ik nodig had in mijn leven.
Ik weet uit eerste hand hoe eng en isolerend leven met CPTSD soms kan zijn. Maar in de afgelopen drie jaar ben ik gaan beseffen dat het niet een leven in stilte hoeft te zijn.
Totdat ik de vaardigheden en de gereedschappen had gekregen om te weten hoe ik met mijn emoties om moest gaan en hoe ik met mijn triggers om moest gaan, wist ik niet echt hoe ik mezelf kon helpen of hoe ik de mensen om me heen kon helpen met het helpen van mij.
Het genezingsproces is voor mij persoonlijk niet gemakkelijk geweest, maar het is herstellend geweest op een manier waarvan ik weet dat ik het verdien.
Trauma manifesteert zich in ons lichaam – emotioneel, lichamelijk en geestelijk – en deze reis is mijn manier geweest om het eindelijk los te laten.
Er zijn een aantal verschillende benaderingen voor de behandeling van PTSS en CPTSD. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een populaire vorm van behandeling, hoewel sommige studies hebben aangetoond dat deze aanpak niet werkt voor alle gevallen van PTSS.
Sommige mensen hebben ook gebruik gemaakt van eye movement desensitization and reprocessing therapy (EMDR) en van gesprekken met een psychotherapeut.
Elk behandelplan zal anders zijn, gebaseerd op wat het beste werkt voor de symptomen van elk individu. Wat u ook kiest, het belangrijkste om te onthouden is dat u een behandelplan kiest dat bij u past – wat betekent dat uw pad er misschien anders uitziet dan dat van anderen.
Nee, de weg is niet noodzakelijkerwijs recht, smal of gemakkelijk. In feite is het vaak rommelig, moeilijk en zwaar. Maar op de lange duur zul je er gelukkig en gezonder van worden. En dat is wat herstel zo de moeite waard maakt.
Amanda (Ama) Scriver is een freelance journalist die vooral bekend staat om dik, luid en schreeuwerig te zijn op het internet. Ze heeft geschreven voor Buzzfeed, The Washington Post, FLARE, National Post, Allure, en Leafly. Ze woont in Toronto. Je kunt haar volgen op Instagram.