Pu-erh thee (spreek uit als POO-air) is de meest geoxideerde vorm van thee, vaak gerijpt, en soms erg duur. In tegenstelling tot andere theesoorten, die na verloop van tijd muf worden, kan pu-erh thee net als goede wijn met de jaren zachter en beter worden. Sommige pu-erh theeën zijn meer dan 50 jaar oud, en zeldzame pu-erh theeën verkopen voor vele duizenden dollars in Aziatische speciaalzaken.
Pu-erh theeën komen uit de Chinese provincie Yunnan en zijn genoemd naar een stad in het zuiden van Yunnan. Deze thee wordt zeer gewaardeerd in China, waar de verwerkingsmethoden al eeuwenlang een goed bewaard geheim zijn. De aparte smaak van Pu-erh komt van het feit dat de bladeren, nadat ze geplukt zijn, tot een in de zon gedroogde basisthee, maocha genaamd, worden verwerkt en vervolgens gefermenteerd.
Je zet pu-erh thee op dezelfde manier als je zwarte en oolong thee zou zetten. Verhit water van goede kwaliteit tot het flink kookt. Giet het water over de theeblaadjes (die los of in een thee-ei of zeefje kunnen zitten), wacht 10 seconden en gooi het water weg. Hierdoor “openen” de blaadjes. Voeg meer water toe en laat lang genoeg trekken om kleur en smaak te ontwikkelen, maar niet zo lang dat de thee bitter gaat smaken. Voor pu-erh is twee tot vijf minuten het beste. Afhankelijk van de variëteit kan de kleur van de gezette thee lichtgeel, goudkleurig, rood of donkerbruin zijn. Sommige gebrouwen pu-erh soorten lijken op koffie en smaken zeer aards, maar kenners doen deze vaak af als van lage kwaliteit. Je kunt theebladeren van goede kwaliteit meerdere malen hergebruiken; theeliefhebbers zeggen dat de volgende infusies steeds beter smaken.
Wat de voordelen van pu-erh thee betreft: omdat pu-erh thee volledig geoxideerd is, heeft het een lager gehalte aan antioxidanten dan witte of groene thee, maar Chinezen schrijven het toe aan vele gezondheidsvoordelen, met name de bevordering van gewichtsverlies, verlaging van het serumcholesterol, en bescherming van hart en bloedvaten. Er bestaan niet veel wetenschappelijke studies over pu-erh thee, dus we weten niet hoe valide deze gezondheidsclaims zijn. Sommige onderzoeken suggereren dat pu-erh kan helpen het cholesterolgehalte te verlagen en het risico op hart- en vaatziekten te verminderen, maar dit is niet bevestigd bij mensen. Een Chinese studie uitgevoerd op ratten en gepubliceerd in 2009 toonde een verlaging aan van LDL (“slechte”) cholesterol en triglyceride niveaus nadat de dieren een pu-erh thee-extract te eten kregen, samen met een verhoging van HDL (“goede” cholesterol). We weten dat thee in het algemeen bescherming biedt tegen hartaandoeningen en kanker. Het is aannemelijk dat pu-erh thee een vergelijkbaar effect heeft.
Ik ben een groot liefhebber van pu-erh van goede kwaliteit, en heb het geluk gehad om tijdens mijn reizen in China een aantal voortreffelijke soorten te proeven. Gelukkig is goede pu-erh steeds gemakkelijker te vinden in dit land. Het ontdekken van deze complexe, eerbiedwaardige theesoorten is een gezonde en lonende bezigheid die ik ten zeerste aanbeveel.
Andrew Weil, M.D.