Azjatycki kryzys finansowy

Sklep w Bangkoku, Tajlandia, oferuje 50% zniżki w desperackiej próbie zwabienia klientów, którzy stracili siłę przebicia po krachu gospodarczym w 1997 r.

Sklep w Bangkoku, Tajlandia, oferuje 50% zniżki w desperackiej próbie zwabienia klientów, którzy stracili siłę nabywczą po krachu gospodarczym w 1997 roku. (Foto: Peter Charlesworth/Light Rocket/Getty Images)

Rozwijający się kryzys w Tajlandii zilustrował, jak problemy w sektorze bankowym mogą doprowadzić do wycofania się zagranicznych inwestorów, uruchamiając spiralę deprecjacji, recesji i zwiększonej słabości sektora bankowego. W rezultacie doszło do zarażenia, w wyniku którego zagraniczni wierzyciele wycofali się z innych krajów regionu, postrzeganych jako mające podobne słabości. Pewną rolę odegrała również pogarszająca się sytuacja gospodarcza i finansowa Japonii, gdzie japońskie banki – będące wcześniej ważnym źródłem kredytów – wycofały się z działalności kredytowej w regionie. W obliczu tych nacisków interwencje walutowe często przynosiły skutki odwrotne do zamierzonych – niektóre kraje wyczerpały większość swoich oficjalnych rezerw i doświadczyły jeszcze większej deprecjacji.

W odpowiedzi na rozprzestrzeniający się kryzys społeczność międzynarodowa uruchomiła duże pożyczki w wysokości 118 miliardów dolarów dla Tajlandii, Indonezji i Korei Południowej oraz podjęła inne działania w celu ustabilizowania najbardziej dotkniętych krajów. Wsparcie finansowe pochodziło z Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Banku Światowego, Azjatyckiego Banku Rozwoju oraz rządów państw regionu Azji i Pacyfiku, Europy i Stanów Zjednoczonych. Podstawowa strategia polegała na pomocy krajom dotkniętym kryzysem w odbudowie oficjalnych rezerw walutowych oraz zapewnieniu czasu na dostosowanie polityki w celu przywrócenia zaufania i ustabilizowania gospodarek, przy jednoczesnym zminimalizowaniu trwałych zakłóceń w stosunkach tych krajów z ich zewnętrznymi wierzycielami.

Aby zaradzić słabościom strukturalnym ujawnionym przez kryzys, pomoc była uzależniona od przeprowadzenia istotnych reform polityki wewnętrznej. Zestaw środków politycznych różnił się w zależności od kraju, ale na ogół obejmował środki mające na celu zmniejszenie dźwigni finansowej, uporządkowanie i wzmocnienie słabych systemów finansowych oraz poprawę konkurencyjności i elastyczności gospodarek tych krajów. W wymiarze makro kraje podniosły stopy procentowe, aby pomóc w stabilizacji walut, i zaostrzyły politykę fiskalną, aby przyspieszyć dostosowanie zewnętrzne i pokryć koszty uzdrowienia banków. Jednak z czasem, gdy rynki zaczęły się stabilizować, kombinacja polityki makroekonomicznej ewoluowała w kierunku pewnego rozluźnienia polityki fiskalnej i stóp procentowych w celu wsparcia wzrostu.

Rezerwa Federalna odegrała aktywną rolę w informowaniu i wspieraniu amerykańskich i globalnych reakcji politycznych. Za kulisami, Rezerwa Federalna dostarczała w odpowiednim czasie analizy podstawowych wyzwań związanych z dostosowaniem i ściśle monitorowała ryzyko, jakie kryzys stwarzał dla banków amerykańskich oraz kondycję i profile finansowania azjatyckich oddziałów bankowych w Stanach Zjednoczonych, koordynując politykę z innymi organami nadzoru bankowego w Stanach Zjednoczonych i na świecie. Fed działał również jako agent Departamentu Skarbu USA, m.in. pomagając w zorganizowaniu pożyczki pomostowej dla Tajlandii we wczesnej fazie kryzysu.

Najwyraźniej Rezerwa Federalna odegrała rolę katalizatora w wysiłkach sektora publicznego mających na celu zachęcenie banków do działania w ich wspólnym interesie, aby pomóc Korei Południowej w uniknięciu niekontrolowanego bankructwa. Po spotkaniu w dniu 24 grudnia 1997 r., którego gospodarzem był Bank Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku, banki amerykańskie o największym zaangażowaniu w banki południowokoreańskie dobrowolnie zobowiązały się do refinansowania swoich krótkoterminowych pożyczek i do współpracy z władzami Korei Południowej w celu przekształcenia ich w pożyczki średnioterminowe. Podobne spotkania i inne formy współpracy miały miejsce w innych krajach grupy G-10. W ciągu następnych miesięcy Rezerwa Federalna i inne banki centralne nadzorowały współpracę banków w zakresie zobowiązań do refinansowania, do czasu zakończenia restrukturyzacji w kwietniu 1998 r.

Połączenie zdecydowanych działań politycznych krajów dotkniętych kryzysem i zewnętrznego wsparcia ze strony społeczności międzynarodowej ostatecznie powstrzymało kryzys i stworzyło warunki dla późniejszego silnego ożywienia gospodarczego.

W przypadku Stanów Zjednoczonych negatywny bezpośredni wpływ kryzysu azjatyckiego na handel okazał się możliwy do opanowania i został częściowo zrównoważony przez inne, bardziej pozytywne skutki uboczne, w tym zmniejszenie presji inflacyjnej (dzięki tańszemu importowi z Azji i słabszym cenom surowców na świecie) oraz niższe rentowności obligacji (w wyniku ucieczki do aktywów dolarowych). Niekorzystne skutki dla niektórych innych krajów były bardziej znaczące. W szczególności wiele wschodzących gospodarek rynkowych w Ameryce Łacińskiej i Europie Wschodniej, w tym Brazylia i Rosja, stanęło w 1998 r. w obliczu znacznej presji na bilans płatniczy, odzwierciedlającej efekty zewnętrzne kryzysu azjatyckiego, jak również wewnętrzne słabości, z których niektóre były zupełnie inne niż te, które stanowiły sedno kryzysu azjatyckiego.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *