Discussion
OI jest dziedzicznym zaburzeniem metabolizmu kolagenu I, które wynika z mutacji w genach (COL1A1 i COL1A2). Geny te kodują łańcuchy polipeptydowe pro-alfa 1 i pro-alfa 2 kolagenu typu I. Istnieje ponad 150 mutacji genów COL1A1 (17q21.3-q22) i COL1A2 (7q22.1), które zostały zidentyfikowane dla rozwoju OI.
DI i OI są dziedziczone jako cecha autosomalna dominująca. Na rycinie 5 przedstawiono rodowód tej rodziny, który sięga 4 pokoleń wstecz. Wywiad dotyczący częstych złamań i przebarwionych lub odbarwionych zębów w rodzinie został zebrany. Tabela 3 podsumowuje liczbę dotkniętych i nie dotkniętych chorobą mężczyzn i kobiet w rodzinie dla 4 pokoleń. Dane te pokazują, że w rodzinie jest 8 dotkniętych i 10 nie dotkniętych potomków, co daje w przybliżeniu stosunek 1:1. Tabela pokazuje również nadmiar dotkniętych samców w porównaniu z dotkniętymi samicami (6 do 2). Wynik ten różni się od oczekiwanego stosunku płci 1:1. Wykres rodowodowy ujawnia, że w każdym przypadku dotknięte dziecko miało dotkniętego rodzica, co wskazuje na autosomalny dominujący sposób dziedziczenia, który został wcześniej opisany. Ponieważ OI i DI dziedziczą się w sposób autosomalny dominujący, istnieje 50% szans, że dziecko urodzone przez dotkniętego chorobą rodzica samo będzie nią dotknięte. Chociaż wywiad, badanie kliniczne i zdjęcia radiologiczne są wystarczające do rozpoznania OI i DI, molekularna diagnostyka genetyczna może okazać się użytecznym uzupełnieniem analizy klinicznej, szczególnie w przypadku wątpliwości co do dokładnego rozpoznania. Ponieważ jednak molekularna diagnostyka genetyczna nie jest procedurą łatwo dostępną, staranny wywiad rodzinny i badanie kliniczne pomogą nam w postawieniu właściwej diagnozy i dalszym poradnictwie dla takich rodzin.
Karta rodowodowa rodziny dotkniętej chorobą
Tabela 3
Zarażeni i niezarażeni mężczyźni i kobiety w rodzinie dla czterech pokoleń
Pośród różnych cech klinicznych, które można zaobserwować u pacjentów z OI, nasz pacjent miał historię częstych złamań w dzieciństwie, niski wzrost, zmieniony chód, koślawość kości piszczelowej i strzałkowej, normalną twardówkę i obecność DI. Na podstawie klasyfikacji Silence’a i wsp. nasz przypadek zakwalifikowaliśmy jako typ IV OI.
Wśród 3 typów DI, typ I jest związany z występowaniem OI. Lund i wsp. przeprowadzili badanie, którego celem było określenie częstości występowania DI i innych anomalii stomatologicznych u pacjentów z OI. Dwadzieścia osiem procent pacjentów z OI miało DI. Nasz pacjent również zgłaszał ciężkie objawy DI. O’Connell i wsp. stwierdzili, że wady zgryzu klasy III występują u 70%-80% pacjentów z OI typu III i IV, z dużą częstością występowania zgryzów krzyżowych przednich i tylnych oraz zgryzów otwartych. Chang i wsp. przeprowadzili badania mające na celu identyfikację cech czaszkowo-twarzowych w OI, które wykazały, że pacjenci z OI mieli bardziej widoczną relację zgryzową klasy III, prognatyczną żuchwę, większą rozbieżność twarzy, krótszą wysokość twarzy, wadliwy wzrost szczęki i żuchwy w płaszczyźnie strzałkowej, spłaszczony kąt podstawy czaszki, zaburzony wzrost podstawy czaszki oraz większą rotację żuchwy do przodu w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara w porównaniu z grupą kontrolną. Natomiast u naszego pacjenta stwierdzono I klasę pokrewieństwa szkieletowego z przeciętną wysokością pionową twarzy. W naszym przypadku nie stwierdzono III klasy pokrewieństwa szkieletowego, jak podają Chang i wsp. oraz O’Connell i wsp., ponieważ starcie zębów w naszym przypadku nie było tak poważne. Pomimo obecności starcia, zęby miały wystarczającą wysokość międzysegmentarną, aby utrzymać wysokość twarzy i prawidłowy zgryz przedni.
W praktyce, diagnoza OI jest stawiana przez wykluczenie na podstawie spójnego obrazu klinicznego, wywiadu rodzinnego, zdjęć radiologicznych i niskiej gęstości mineralnej kości. Wyniki badań radiologicznych w OI wskazują na obecność nowych i wygojonych złamań, osteopenię, cienką korę, kości ślimakowate, wygięcie lub deformację kości i skoliozę. Charakterystycznymi cechami radiologicznymi DI typu I są bulwiaste korony, zwężenie połączenia cementowo-szkliwnego, zatarcie miazgi, nieznaczne lub wyraźne starcie powierzchni zgryzowej oraz krótkie i smukłe korzenie.
Obecnie nie ma lekarstwa na IO. Wszystkie strategie leczenia są zasadniczo paliatywne i mają na celu zmniejszenie deformacji, promowanie normalnych funkcji i poprawę jakości życia. Interwencje fizykoterapii w celu poprawy rozwoju motoryki ogólnej, siły mięśni i umiejętności funkcjonalnych. Interwencje ortopedyczne, takie jak stosowanie usztywnień, prętów i płytek, aby zapobiec lub skorygować deformacje szkieletu, poprawić mobilność. Terapie medyczne mające na celu wzmocnienie kości, takie jak stosowanie kalcytoniny, fluorku sodu, hormonu wzrostu, kortyzonu, sterydów anabolicznych, witamin C i D oraz minerałów okazały się nieskuteczne. W ciągu kilku dekad terapia bisfosfonianami skutecznie zmniejszyła ryzyko złamań i zmniejszyła ból kostny u pacjentów z IO. Obecnie trwają badania nad nowymi metodami leczenia IO z wykorzystaniem mezenchymalnych komórek macierzystych pochodzących ze szpiku kostnego oraz terapii genowej.
W zależności od stopnia zaawansowania choroby, postępowanie stomatologiczne u pacjentów z DI musi być zindywidualizowane. Interwencje terapeutyczne powinny być ukierunkowane na poprawę pionowej wysokości pacjenta, jego normalnego wzrostu i poprawę estetyki. W celu zachowania funkcji i estetyki można zastosować uzupełnienia pełnocywilizacyjne, protezy nakładowe, operacje ortognatyczne i leczenie ortodontyczne. Naszemu pacjentowi zalecono wykonanie uzupełnień pełnokoronowych, aby poprawić estetykę, zapobiec dalszej utracie struktury zęba i utrzymać pionową wysokość twarzy.