Hoe jonger een patiënt is wanneer hij of zij de diagnose diabetes type 2 krijgt, hoe slechter de prognose voor hart- en vaatziekten en hoe korter de levensduur, zo blijkt uit de resultaten van een nieuwe studie.
Vergeleken met gematchte controles zonder diabetes mellitus, bijvoorbeeld, hadden personen met diabetes gediagnosticeerd op 40 jaar of jonger een meer dan twee keer zo hoog risico op totale sterfte, een bijna drie keer zo hoog risico op cardiovasculaire sterfte, en een meer dan vier keer zo hoog risico op hartfalen en coronaire hartziekten.
De verhoogde risico’s in verband met type 2-diabetes worden afgezwakt naarmate de leeftijd waarop de diagnose wordt gesteld toeneemt, zodat er geen verhoogd risico is op sterfte aan alle oorzaken of hart- en vaatziekten bij volwassenen van 80 jaar of ouder bij wie de stofwisselingsstoornis wordt vastgesteld.
“Onze paper voegt meer brandstof toe aan het idee dat de diagnose type 2 diabetes op je 20ste, 30ste of zelfs 40ste geassocieerd is met aanzienlijk meer schade als het gaat om het overmatige risico op complicaties,” vertelde senior onderzoeker Naveed Sattar, MD, PhD (Universiteit van Glasgow, Schotland), aan TCTMD. “Er gaan aanzienlijk meer levensjaren verloren. Als je rond de 20 jaar oud bent en de diagnose type 2 diabetes krijgt, verlies je meer dan een decennium aan levensverwachting, wat vergelijkbaar is met type 1 diabetes. Maar als je type 2 diabetes krijgt aan het andere eind van het leeftijdsspectrum, op 80-jarige leeftijd, verlies je geen enkele levensverwachting.”
Het komt erop neer, aldus Sattar, dat type 2 diabetes een totaal verschillende ziekte is in termen van toxiciteit bij zeer jonge en oude mensen.
Jongere leeftijd, hoger overrisico versus gezonde controles
De nieuwe studie, die op 8 april 2019 werd gepubliceerd in Circulation, is een poging om het overmatige cardiovasculaire risico gedurende de levensduur, opgelegd aan individuen met een diagnose van diabetes type 2, uitgebreid te beoordelen. Eerdere studies hebben aangetoond dat jongere personen met diabetes type 2 een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hebben, maar die analyses vergeleken de sterfterisico’s niet vanaf het moment van diagnose, aldus de onderzoekers.
Als je diabetes ontwikkelt op je 80e, moeten we ons dan echt zorgen maken over suikerdoelen zolang de patiënten niet symptomatisch zijn? Naveed Sattar
Met behulp van gegevens uit het Zweedse nationale diabetesregister identificeerden de onderzoekers 214.278 patiënten met diabetes type 2 maar zonder hart- en vaatziekten (gemiddelde leeftijd van diagnose 62 jaar) en deze patiënten werden gematcht op leeftijd, geslacht en land van verblijf met 1.363.612 gezonde controles. De mediane follow-up was 5,63 jaar, een periode waarin er 194.197 sterfgevallen waren, 66.184 cardiovasculaire sterfgevallen, 51.837 MI’s, 60.346 beroertes, en 61.501 ziekenhuisopnames voor hartfalen.
Individuen zonder cardiovasculaire aandoeningen die op 40 jaar of jonger werden gediagnosticeerd met diabetes type 2 hadden het hoogste risico op cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit in vergelijking met controles. De hazard ratio’s voor verschillende klinische uitkomsten in deze jonge populatie waren als volgt:
- HR 2,05 (95% CI 1,81-2,33) voor totale mortaliteit
- HR 2,72 (95% CI 2,13-3,48) voor cardiovasculaire mortaliteit
- HR 1,95 (95% CI 1,68-2,25) voor niet-cardiovasculaire mortaliteit
- HR 4,33 (95% CI 3,82-4,91) voor coronaire hartziekten
- HR 4,33 (95% CI 3,82-4.91) voor coronaire hartziekten
- HR 3,41 (95% CI 2,88-4,04) voor acuut MI
- HR 4,77 (95% CI 3,86-5,89) voor hartfalen
Het risico op een beroerte was meer dan drie keer zo hoog bij mannen en vrouwen van 40 jaar en jonger met diabetes type 2, terwijl het risico op atriumfibrilleren twee keer zo hoog was. Een oudere leeftijd bij diagnose werd geassocieerd met een lager risico op cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit, zodanig dat tegen de tijd dat een patiënt 80 jaar oud was en gediagnosticeerd was met type 2 diabetes, er niet langer een verhoogd risico op mortaliteit was in vergelijking met controles.
Wanneer de onderzoekers patiënten met een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten meerekenden, waren de resultaten grotendeels vergelijkbaar-individuen bij wie op jongere leeftijd diabetes werd vastgesteld hadden een significant verhoogd risico op overlijden door alle oorzaken en hart- en vaatziekten, evenals hart- en vaatziekten, en dit risico nam af naarmate de leeftijd waarop de diagnose werd gesteld hoger werd.
Een schatting van het effect van diabetes op de levensduur, stelden de onderzoekers vast dat een diagnose van type 2 diabetes op ongeveer 15-jarige leeftijd leidde tot een verlies van ongeveer 12 levensjaren. Een diagnose op 45 jaar verminderde de levensduur met ongeveer 6 jaar, terwijl een diagnose op 65 jaar 2 jaar van het leven afsnoepte. Op 80 jaar had de diagnose van diabetes type 2 geen effect op het aantal verloren levensjaren.
Meer agressief met behandeling eerder
De resultaten, volgens Sattar, zouden richtlijncommissies moeten stimuleren om te overwegen meer voorschrijvend te zijn met medische therapie in deze jongere populatie.
“Als mensen type 2-diabetes ontwikkelen onder de 40 jaar, zijn we meestal niet zo agressief met cardiovasculaire bescherming als we zijn met patiënten ouder dan 40 jaar,” zei Sattar. “We hebben altijd geaarzeld om jongere mensen medicijnen te geven, zoals statines en bloeddrukverlagende medicijnen. We weten ook dat het moeilijker is om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden als ze op jongere leeftijd diabetes ontwikkelen, omdat het veel sneller vordert.”
Tot TCTMD merkte Sattar op dat degenen die op jongere leeftijd diabetes type 2 ontwikkelen, een aanzienlijk hogere body mass index (BMI) hebben dan degenen die op latere leeftijd worden gediagnosticeerd. Bijvoorbeeld, de BMI voor degenen die op 40 jaar en jonger werden gediagnosticeerd was 33,6 kg/m2, vergeleken met 30,7 kg/m2 voor degenen van 51-60 jaar en 28,9 kg/m2 voor degenen van 71-80 jaar. Hoewel aanpassing van de leefstijl de hoeksteen blijft van cardiovasculaire risicopreventie, is fysieke activiteit veel moeilijker voor deze zwaardere, jongere patiënten, merkte hij op.
Niettemin moeten artsen die dergelijke patiënten behandelen ook agressief zijn met de leefstijl en pleiten voor een revisie van het dieet waarmee een aanzienlijk gewichtsverlies kan worden bereikt, zoals caloriearme diëten. “Dingen waardoor mensen echt 10, 15, 20 kilo afvallen,” zei Sattar. “Het krijgen van 2 of 3 kilogram is niet echt van plan om dingen heel veel te verschuiven.”
In tegenstelling tot agressieve therapie bij deze jongere patiënten, suggereert de nieuwe paper ook een noodzaak om de behandelingsdoelen en agressieve interventies opnieuw te beoordelen bij mensen die na 80 jaar worden gediagnosticeerd met diabetes type 2. “Als je diabetes ontwikkelt op 80-jarige leeftijd, moeten we ons dan echt zorgen maken over suikerdoelen, zolang de patiënten niet symptomatisch zijn?” zei Sattar. “Moeten we echt moeite doen om te screenen op diabetes type 2 in deze populatie? Mijn antwoord is waarschijnlijk van niet. Er valt niet veel te winnen. Als je beperkte middelen hebt, moeten we die concentreren op jongere mensen.”