Limeryk jest często komiczną, nonsensowną, a czasem nawet lubieżną formą popularną w literaturze dziecięcej. Złożony z pięciu wierszy lub pięciowierszowych zwrotek, limeryk trzyma się ścisłego schematu rymów i skocznego rytmu, co czyni go łatwym do zapamiętania.
Reguły formy limeryku
Typowo, pierwsze dwa wiersze rymują się ze sobą, trzeci i czwarty rymują się razem, a piąty wiersz albo powtarza pierwszy wiersz, albo rymuje się z nim. Rytm anapestyczny limeryku jest tworzony przez wzór akcentowy, który zawiera wiele zestawów podwójnych słabo akcentowanych sylab. Wzór ten można zilustrować za pomocą kresek oznaczających sylaby słabo akcentowane i ukośników oznaczających akcenty:
1) – – / – – / – – /
2) – – / – – – / – – /
3) – / – – – /
4) – / – – /
5) – / – – – – /
Historia formy limeryku
Chociaż pochodzenie limeryku nie jest do końca znane, ma on aktywną, jeśli nie długą, historię. Forma ta jest dobrze znana pokoleniom anglojęzycznych czytelników, dzięki rymowankom Mother Goose, opublikowanym po raz pierwszy w 1791 roku jako Mother Goose’s Melodies. Poeci szybko przyjęli tę formę i szeroko publikowali limeryki. Wśród nich wzorcem pozostaje ilustrowana własnoręcznie Księga nonsensów Edwarda Leara z 1846 roku. Wolał on termin „nonsens” od „limeryku” i napisał wiele zabawnych przykładów, w tym następujące:
Był sobie Stary Człowiek z brodą,
który powiedział: „Jest tak, jak się obawiałem!
Dwie sowy i kura,
Cztery skowronki i strzyżyk,
Wszystkie zbudowały swoje gniazda w mojej brodzie!”
Inne limeryki można znaleźć w twórczości Lorda Alfreda Tennysona, Rudyarda Kiplinga, Roberta Louisa Stevensona i W. S. Gilberta. Dobrą kolekcję limeryków można znaleźć w Penguin Book of Limericks pod redakcją E. O. Parrott.
Czytaj więcej limeryków