Tanden ontwikkelen zich via een complex proces waarbij zacht weefsel, met bindweefsel, zenuwen en bloedvaten, met drie verschillende soorten hard weefsel worden samengevoegd tot een functioneel lichaamsdeel. Als verklarend model voor dit proces gebruiken wetenschappers vaak de snijtand van de muis, die voortdurend groeit en gedurende het hele leven van het dier wordt vernieuwd.
Ondanks het feit dat de snijtand van de muis vaak in een ontwikkelingscontext is bestudeerd, zijn er nog veel fundamentele vragen over de verschillende tandcellen, stamcellen en hun differentiatie en cellulaire dynamiek onbeantwoord gebleven.
Met behulp van een RNA-sequencing-methode voor één cel en genetische tracering hebben onderzoekers van het Karolinska Institutet, de Medische Universiteit van Wenen in Oostenrijk en de Harvard University in de VS nu alle celpopulaties in muizentanden en in de jong groeiende en volwassen menselijke tanden geïdentificeerd en gekarakteriseerd.
“Van stamcellen tot volledig gedifferentieerde volwassen cellen konden we de differentiatiewegen ontcijferen van odontoblasten, waaruit dentine ontstaat – het harde weefsel dat het dichtst bij de pulpa ligt – en ameloblasten, waaruit het glazuur ontstaat,” zeggen Igor Adameyko van het Department of Physiology and Pharmacology, Karolinska Institutet, en co-auteur Kaj Fried van het Department of Neuroscience, Karolinska Institutet, de laatste auteur van de studie. “We hebben ook nieuwe celtypen en cellagen in tanden ontdekt die een rol kunnen spelen bij de gevoeligheid van tanden.”
Sommige vondsten kunnen ook bepaalde ingewikkelde aspecten van het immuunsysteem in tanden verklaren, en andere werpen een nieuw licht op de vorming van tandglazuur, het hardste weefsel in ons lichaam.
“We hopen en geloven dat ons werk de basis kan vormen voor nieuwe benaderingen van de tandheelkunde van morgen. In het bijzonder kan het de snel groeiende sector van de regeneratieve tandheelkunde, een biologische therapie voor het vervangen van beschadigd of verloren gegaan weefsel, versnellen.”