De Luteale Fase
De luteale fase (of secretoire fase) is het laatste deel van de menstruatie- of oestrische cyclus. Ze begint met de vorming van het corpus luteum en eindigt in ofwel zwangerschap ofwel luteolyse. Het belangrijkste hormoon dat bij deze fase hoort is progesteron, dat tijdens de luteale fase aanzienlijk hoger is dan in andere fasen van de cyclus. Sommige bronnen definiëren het einde van de luteale fase als een aparte ischemische fase.
Na de ovulatie zorgen de hypofysehormonen FSH en LH ervoor dat de overgebleven delen van de dominante follikel zich omvormen tot het corpus luteum. Het corpus luteum blijft nog enige tijd na de ovulatie groeien en produceert aanzienlijke hoeveelheden hormonen, met name progesteron, en in mindere mate oestrogeen. Progesteron speelt een vitale rol bij het ontvankelijk maken van het baarmoederslijmvlies voor de innesteling van de blastocyste en het ondersteunen van de vroege zwangerschap. Het verhoogt ook de basale lichaamstemperatuur van de vrouw. De hormonen die door het corpus luteum worden geproduceerd, onderdrukken de productie van FSH en LH, waardoor het corpus luteum atrofie vertoont. Het afsterven van het corpus luteum resulteert in dalende niveaus van progesteron en oestrogeen. Dit veroorzaakt op zijn beurt verhoogde niveaus van FSH, wat leidt tot het rekruteren van follikels voor de volgende cyclus. Aanhoudende dalingen van het oestrogeen- en progesterongehalte leiden tot het einde van de luteale fase, de menstruatie en het begin van de volgende cyclus.
Het verlies van het corpus luteum kan worden voorkomen door implantatie van een embryo. Na de implantatie produceren menselijke embryo’s humaan choriongonadotrofine (hCG), dat structureel lijkt op LH en het corpus luteum in stand kan houden. Omdat dit hormoon uniek is voor het embryo, wordt bij de meeste zwangerschapstests gezocht naar de aanwezigheid van hCG. Als de innesteling plaatsvindt, zal het corpus luteum gedurende acht tot twaalf weken progesteron blijven produceren (en de basale lichaamstemperatuur hoog houden), waarna de placenta deze functie overneemt.
De eierstokcyclus: De eierstokcyclus is de reeks veranderingen die zich tijdens de menstruatiecyclus in de eierstok voordoen en die leiden tot de rijping van een follikel, de eisprong en de ontwikkeling van het corpus luteum.